مختصات: ۳۸°۵۳′ شمالی ۷۷°۰۱′ غربی
ایالات متحده آمریکا
United States of America
ایالات متحدهٔ آمریکا | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
شعار ملی: توکل ما به خداست. (رسمی) واحدی متشکل از تعدد (سنتی) |
||||||
پایتخت |
واشینگتن دی. سی. ۳۸°۵۳′ شمالی ۷۷°۰۲′ غربی |
|||||
بزرگترین شهر | نیویورک سیتی | |||||
زبان رسمی | در سطح فدرال زبان رسمی ندارد | |||||
زبان ملی | انگلیسی (دوفاکتو) | |||||
نوع حکومت | جمهوری مشروطهٔ فدرال | |||||
نام حاکمان • رئیسجمهور • معاون رئیسجمهور • رئیس مجلس نمایندگان • قاضی ارشد |
دونالد ترامپ (ج) مایک پنس (ج) پال رایان (ج) جان رابرتس(ج) |
|||||
قوه مقننه | کنگره | |||||
- | مجلس علیا | سنا | ||||
- | مجلس سفلی | مجلس نمایندگان | ||||
موارد منجر به تشکیل از بریتانیای کبیر اعلام رسمی قانون اساسی فعلی |
۴ ژوئیه ۱۷۷۶ ۳ سپتامبر ۱۷۸۳ ۲۱ ژوئن ۱۷۸۸ |
|||||
مساحت | ||||||
- | مساحت | ۹٬۸۳۳٬۵۱۷کیلومتر مربع (سوم) | ||||
- | آبها (٪) | ۶٬۹۷ | ||||
جمعیت | ||||||
- | سرشماری | ۳۰۹٬۳۴۹٬۶۸۹ نفر (سرشماری سال ۲۰۱۰) ۳۲۳٬۶۲۵٬۷۶۲ نفر (تخمین سال ۲۰۱۶) (سوم) |
||||
- | تراکم جمعیت | ۳۵/km۲ (۱۸۰) | ||||
تولید ناخالص داخلی | (تخمین ۲۰۱۶) | |||||
- | مجموع | ۱۸٬۵۵۸ تریلیون دلار (دوم) | ||||
- | سرانه | ۵۷٬۲۲۰ دلار (دهم) | ||||
جینی (۲۰۱۳) | ۴۰/۸[۱] | |||||
شاخص توسعه انسانی (۲۰۱۴) | ۰٫۹۱۵ (بسیار بالا) (هشتم[۲]) | |||||
واحد پول |
دلار آمریکا ($) (USD )
|
|||||
منطقه زمانی | CET (ساعت جهانی-۵ تا -۱۰) | |||||
- | تابستانی (DST) | CEST (ساعت جهانی) | ||||
جهت رانندگی | راست | |||||
دامنه اینترنتی | .us .gov .edu .mil .um | |||||
پیششماره تلفنی | +۱ | |||||
برق | ||||||
- | اختلاف پتانسیل | ۱۱۰ ولت |
ایالات متحده آمریکا (ایالات متحده)، (U.S.) یا آمریکا یک جمهوری فدرالمتشکل از ۵۰ ایالت، یک منطقه فدرال، پنج سرزمین خودمختار و مجموعهای از جزایر پراکنده است که مجموعاً دارای مساحتی معادل ۹/۸ میلیون کیلومتر مربع (۳/۸ میلیون مایل مربع) و جمعیتی برابر ۳۲۵ میلیون نفر میباشد. آمریکاچهارمین کشور دنیا از لحاظ وسعت و سومین کشور دنیا از لحاظ جمعیت میباشد. پایتخت آمریکا واشینگتن، دی.سی. و پرجمعیتترین شهر آن نیویورکمیباشد. چهل و هشت ایالت آمریکا و منطقه فدرال پایتخت در سرزمین اصلی ایالات متحده آمریکا واقع در آمریکای شمالی بین کانادا و مکزیک قرار دارند. ایالت آلاسکا در گوشه شمال غربی آمریکای شمالی بین کانادا از شرق و تنگه برینگو روسیه از غرب جای گرفتهاست. ایالت هاوایی که به صورت مجمعالجزایریمیباشد، در میانه اقیانوس آرام واقع شدهاست. قلمروهای ایالات متحده آمریکاکه در دریای کارائیب و اقیانوس آرام پراکنده هستند، نه منطقه زمانی را شامل میشوند. جغرافیا، آب و هوا و حیات وحش فوقالعاده متنوع و گوناگون آمریکا، این کشور را در زمره ۱۷ کشور دارای تنوع زیستی فراوان قرار دادهاست.
سرخپوستان دیرین، ۱۵٬۰۰۰ سال پیش از سیبری به سرزمینهای اصلی آمریکای شمالی مهاجرت کردند. استعمار قاره آمریکا توسط اروپاییها از قرن شانزدهم میلادی آغاز شد. در آغاز ایالات متحده آمریکا با ۱۳ مستعمره بریتانیایی بنیان نهاده شده در ساحل شرقی پدیدار گردید. چالشها و اختلافات متعدد بین پادشاهی بریتانیای کبیر و مستعمرات سیزدهگانه پیرو جنگ فرانسویان و سرخپوستان، منجر به آغاز انقلاب در سال ۱۷۷۵ میلادی در آمریکاو نهایتاً اعلامیه استقلال ایالات متحده آمریکا گردید. جنگ در سال ۱۷۸۳ به پایانرسید و بدین گونه ایالات متحده آمریکا نخستین کشوری بود که استقلال خود را از امپراتوریهای استعماری کسب نمود. قانون اساسی فعلی آمریکا در سال ۱۷۸۸ با اصلاحات دهگانه که مجموعاً با نام منشور حقوق ایالات متحده آمریکامیباشد، پیریزی گردید. در سال ۱۷۹۱ قانون اساسی که تضمینکننده همهآزادیهای اساسی مدنی بود، تصویب گردید. در خلال قرن نوزدهم میلادی ایالات متحده آمریکا به شکلی قاطعانه، به توسعه ارضی در سراسر خاک آمریکای شمالی مشغول شد. همچنین در خلال این قرن سرخپوستان تبعید و ایالات جدید به شکلی تدریجی تأسیس گردیدند. در سال ۱۸۴۴ توسعه سرزمینهای آمریکا در سراسر قاره آمریکای شمالی به پایان رسید. در نیمه دوم قرن نوزدهم میلادی، جنگ داخلی آمریکا منجر به منسوخ شدن بردهداری در این کشور شد. در سالهای پایانی قرن نوزدهم، آمریکا به جزایر و آبهای اقیانوس آرام مسلط شد و اقتصاد این کشور نیز در نتیجه انقلاب صنعتی فراگیر در دنیا، رشد بیسابقهای کرد. جنگ آمریکا و اسپانیا و جنگ جهانی اول، موقعیت آمریکا را به شکل یک ابرقدرت نظامی جهانی تثبیت کرد. ایالات متحده در جنگ جهانی دوم به شکل یک ابرقدرت، نخستین کشور تولیدکننده و تنها کشور استفادهکننده بمبهای اتمی در جنگ و به عنوان اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد ظاهر گردید. در خلال جنگ سرد ایالت متحده و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی رقابت فضایی قابل توجهای داشتند که این رقابت در پروژه آپولو ۱۱ به اوج خود رسید. بعد از پایان جنگ سرد در سال ۱۹۹۱ وفروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، ایالات متحده تبدیل به تنها ابرقدرت جهان شد.
ایالات متحده از اعضاء بنیانگذار سازمان ملل متحد، صندوق بینالمللی پول، بانک جهانی، سازمان کشورهای آمریکایی (OAS) و تعدادی دیگر از سازمانهای بینالمللی است. ایالات متحده کشوری فوق پیشرفته بر پایه تولید ناخالص داخلی و دومین کشور دنیا بر پایه تولید ناخالص داخلی (برابری قدرت خرید)تقریباً یکچهارم تولید ناخالص داخلی کل کشورهای جهان میباشد. اقتصاد ایالات متحده یک اقتصاد فرا صنعتی و عظیم است که در فعالیتهای خدماتی به شکلی عالی عمل کرده و در زمینه اقتصاد دانش بنیان جزء سرآمدهای دنیا محسوب میشود. از لحاظ تولید ایالات متحده دارنده رتبه دوم در جهان است. ایالات متحده اولین کشور واردکننده و دومین کشور صادرکننده جهان است. با وجود اینکه جمعیت آمریکا فقط ۴٫۳٪ جمعیت جهان است، این کشور مالک ۳۳٫۴٪ ثروت جهانی در بین کشورهای دنیاست. ایالات متحده دارای بیشترین سهم ثروت جهانی در بین کشورهای دنیاست. آمریکا از لحاظ چندین شاخص اجتماعی-اقتصادی مثل دستمزد متوسط، شاخص توسعه انسانی سرانه تولید ناخالص داخلی و سوددهی سرانه جزء رتبههای بالا در میان کشورهای جهان بهشمار میرود. ایالات متحده دارنده قدرتمندترین نیروی مسلح جهان است. بودجه و هزینهکرد نظامی آمریکا، بیش از یک سوم کل بودجه نظامی دنیا است.[۳] ایالات متحده یک قدرت پیشرو و راهبر در زمینه سیاست، فرهنگ ودانش در جهان بهشمار میرود.
جغرافیای طبیعی
ایالات متحدهٔ آمریکا در نیمکرهٔ غربی زمین، و در شمال قارهٔ آمریکا واقع است. این کشور از ۴۸ایالت همجوار، و دو ایالت جدا از دیگران (شبه جزیره آلاسکا در شمال شرق قارهٔ آمریکا و مجمعالجزایر هاوایی در اقیانوس آرام) تشکیل شدهاست. همچنین، در دو منطقهٔ حوزهٔ دریای کارائیب، و نیز بخشهایی از اقیانوس آرام، جزایر کوچک و پراکندهای وجود دارند که قلمرو آمریکا محسوب میشوند، ولی به گونهای خودگردان اداره میشوند (مانند پورتو ریکو).[۹]
آلاسکا بزرگترین[۱۰] و رودآیلند کوچکترین ایالت در آمریکا میباشند.[۱۱]
قسمتی از رشته کوههای راکی در غرب آمریکا قرار گرفتهاست که بزرگترین قله آن در ایالت کلرادوقرار دارد. مرتفعترین نقطه در آمریکا قله کوه مک کینلی (۶۱۹۴ متر) در آلاسکا میباشد. در ۴۸ ایالت پایین نیز مرتفعترین قله بر فراز کوه ویتنی (۴۴۲۱ متر) در کالیفرنیا قرار دارد. رودخانه میسیسیپی بزرگترین و مهمترین رودخانه آمریکای شمالی و چهارمین رودخانه طولانی جهان در آمریکا قرار دارد. این رودخانه که به رودخانه میسوری میپیوندد، نقش تجاری و اقتصادی مهمی برای آمریکا دارد. قسمتی از آبشار نیاگارا در مرز بین آمریکا و کانادا قرار دارد و از جاذبههای طبیعی توریستی در آمریکا بهشمار میرود.[نیازمند منبع]
وسعت آمریکا
از نظر کل وسعت آب و خاک، آمریکا بعد از روسیه و کانادا، سومین کشور پهناور جهان است.[۱۲]
مختصات و موقعیت جغرافیایی آمریکا
ایالات متحدهٔ آمریکا از شمال با کشور کانادا، و در جنوب با کشور مکزیک مرز خاکی دارد. این کشور در شمال غرب قارهٔ آمریکا و سواحل آلاسکا نیز با روسیه مرزهای مشترک آبی دارد. ۴۸ ایالت به هم پیوسته که خاک اصلی آمریکا را تشکیل میدهند، از شرق و جنوب شرقی بهاقیانوس اطلس و خلیج مکزیک، و از غرب به اقیانوس آرام منتهی میشوند. ایالت آلاسکا نیز از شمال به اقیانوس منجمد شمالی، از غرب به تنگهٔ برینگ، و از جنوب غربی به اقیانوس آرام ختم میشود. مجمعالجزایر هاوایی هم در جنوب غرب خاک اصلی آمریکا و در اقیانوس آرام واقع شدهاند.[نیازمند منبع]
مناطق جغرافیایی و فرهنگی ایالات متحدهٔ آمریکا عبارتاند از: نیو انگلند، ایالتهای ساحلی اقیانوس اطلس، ایالتهای جنوب، ایالتهای غرب میانه (میدوست)، ایالتهای جنوب غربی آمریکاو ایالتهای غرب.[نیازمند منبع]
کشور ایالات متحدهٔ آمریکا در مجموع ۹٬۸۲۶٬۶۳۰ کیلومتر مربع وسعت دارد[۱۳] که البته ۴۷۰ هزار کیلومتر آن را جزایر پراکنده و تحت قلمرو آمریکا در اقیانوس آرام و دریای کارائیب تشکیل میدهند.[نیازمند منبع]
جغرافیای انسانی
جمعیت ایالات متحده آمریکا بر پایه برآورد سال ۲۰۱۵ ادارهٔ آمار ایالات متحده آمریکا در حدود ۳۱۶٬۱۵۸٬۶۹۱ نفر تخمین زده شدهاست.[۱۴]
نرخ کلی باروری در ایالات متحده آمریکا بر پایه برآورد سال ۲۰۱۷ در حدود ۱٫۸۷ (۱۴۳ام) فرزند برای هر زن است.[۱۵]
بر اساس آمار منتشرهٔ سال ۲۰۰۳، ترکیب نژادی مردم ایالات متحده آمریکا، بدین شرح است:
- سفیدپوست: ۸۱٪
- سیاهپوست (آمریکاییهای آفریقاییتبار): ۱۲٫۹٪
- زردپوست: ۴٫۲٪
- سرخپوستان آمریکایی: ۱٪
- بومیان هاوایی و جزایر پاسفیک: ۰٫۲٪
در این آمار، نژاد اسپانیاییتبار (موسوم به هیسپانیک، یا لاتینو) همراه با نژاد سفید محاسبه شدهاست. بر اساس بررسی سال ۲۰۰۰ مهاجران کشورهای دیگر به ترتیب جمعیت برابر بودند:مکزیک(۱۷۳٬۹۱۹ مهاجر)، چین(۴۵٬۶۵۲)، فیلیپین(۴۲٬۴۷۴)، هند(۴۲٬۰۴۶)،ویتنام(۲۶٬۷۴۷)، السالوادور(۲۲٬۵۷۸)هائیتی(۲۲٬۳۶۴)، کوبا(۲۰٬۸۳۱)، جمهوری دومینکن(۱۷٬۵۳۶)، روسیه(۱۷٬۱۱۰)،جامائیکا(۱۶٬۰۰۰)کانادا(۱۶٬۲۱۰)، کره(۱۵٬۸۳۰)، اوکراین(۱۵٬۸۱۰)، پاکستان(۱۴٬۵۳۵)، کلمبیا(۱۴٬۴۹۸)، بریتانیا(۱۳٬۳۸۵)، بوسنی و هرزگوین(۱۱٬۸۲۸)، گواتمالا(۹٬۹۷۰)، ایران(۸٬۹۱۵ بنگرید به ایرانیان مقیم آمریکا)[۱۶]
زبان
کشور ایالات متحدهٔ آمریکا دارای زبان رسمی نیست، گرچه انگلیسی آمریکایی نقش زبان ملی را دارد و در عمل نیز زبان اصلی کشور است. یکی از پیشنیازهای مهاجرت و اقامت در آمریکا برای خارجیان، تسلط نسبی به زبان انگلیسی است.[۱۷]
انگلیسی زبان دولت و کسب و کار آمریکاست و همینطور زبان بسیاری از کارهای روزانه مردم.
بیش از ۳۰ ایالت، این زبان را زبان رسمی خود کردهاند اما دولت فدرال زبان رسمی ندارد. فعالیتهایی برای به رسمیت شناختن انگلیسی بهعنوان زبان رسمی دولتی نیز در جریان است.[۱۸][۱۹]
در سالهای ۱۹۸۱ و ۲۰۰۶ میلادی سناتورهای آمریکایی سعی کردند که برای آمریکا زبان رسمی تعریف کرده و انگلیسی را به عنوان زبان رسمی معرفی کنند که تلاششان با شکست روبهرو شد.[۲۱]
زبانهای مرسوم در آمریکا به ترتیب عبارتاند از:[۲۲]
- انگلیسی آمریکایی: ۸۲٫۱٪
- اسپانیایی: ۱۰٫۷٪
- سایر زبانهای هندواروپایی: ۳٫۸٪
- زبانهای آسیایی و اقیانوسیه: ۲٫۷٪
- سایر زبانها: ۰٫۷٪.
تاریخ
- اطلاعات بیشتر: تاریخ ایالات متحده آمریکا، روزشمار تاریخ ایالات متحده آمریکا، و تاریخ زنان در ایالات متحده آمریکا
بیش از ده هزار سال است که انسان در قارهٔ آمریکا زندگی میکند.[۲۳] قاره آمریکا توسطکریستف کلمب و در سال ۱۴۹۲ کشف شد اما او به اشتباه فکر کرد که آنجا هندوستان است اما مدتها بعد آمریگو وسپوچی[۲۴] اعلام کرد که این قاره جدیدی است.[۲۵] اما تاریخ آمریکا بهعنوان یک کشور مستقل به سال ۱۷۸۳ میلادی بازمیگردد که در آن آمریکا بر طبق معاهدهٔ پاریس به رسمیت شناخته گردید.[۲۶]
قبل از اعلام استقلال آمریکا در سال ۱۷۷۶،[۲۷] آمریکا مجموعهای از مستعمرات اروپایی بود. بطور مثال، اسپانیاییها در منطقهٔ فلوریدای امروزی ساکن شدند، بریتانیاییها شهر جیمز تاون درویرجینیای امروزی را آباد کردند، هلندیها نیو آمستردام را که اکنون نیویورک خوانده میشود ساختند، و فرانسویها نیز در ایالت جنوبی لوئیزیانا و اطراف رودخانه میسیسیپی ساکن شدند. ایالت تگزاس بطور نمونه در تاریخ خود زیر شش پرچم مختلف قرار داشتهاست.[نیازمند منبع]
به تدریج با رشد و توسعه کشور، بخشهای زیادی از مستعمرات سیزدهگانه رفته رفته شاهد درگیری و شورش علیه حکومت بریتانیا شدند. بدین ترتیب جنگهای انقلاب آمریکا از آوریل ۱۷۷۵ بانبرد لگزینگتون آغاز شد، و سرانجام در سال ۱۷۸۳ در پی امضای قرارداد صلح با بریتانیا پایان یافت. نهایتاً استقلال ۱۳ مستعمرهٔ آمریکای شمالی با صدور اعلامیه استقلال آمریکا در ۴ ژوئیه ۱۷۷۶محقق شد.[۲۸]
در این دوره آمریکا متشکل از ۱۳ ایالت خودمختار بود که تعارض قوانین هر ایالت مانند مالیات بر واردات باعث رکود اقتصادی و در نتیجه شورشهایی مانند شورش شیز شد به همین دلیل ۵۵ نماینده از ۱۲ ایالت (به جز رودآیلند) در فیلادلفیا منجمله جورج واشینگتن، بنجامین فرانکلین وجیمز مدیسون قانون اساسی ایالات متحده آمریکا را تصویب کردند که اکنون نیز قانون اساسی آمریکا است و از آن موقع ۲۵ اصلاحیه خوردهاست.[۲۸]
با شروع قرن جدید و انتقال پایتخت از فیلادلفیا به واشینگتن، دی. سی. و خرید لوئیزیانا در سال ۱۸۰۳ وسعت آمریکا شروع به گسترش بسیاری نمود، و بریتانیا که موقعیت خود را در خطر میدید در سال ۱۸۱۲ بار دیگر به آمریکا قشون کشی کرده و پایتخت جدید آمریکا را به آتش کشانید، اما موفق به استقرار در منطقه نگردید.[نیازمند منبع]
دو واقعهٔ بزرگ و پرتنش دیگر در تاریخ آمریکا در قرن نوزدهم یکی جنگ داخلی آمریکا و دیگری ترور آبراهام لینکلن در دهه شصت و پس ازاعلامیه آزادی بردگان با استفاده از متمم سیزدهم قانون اساسی ایالات متحده آمریکا توسط وی بود. سال ۱۸۶۱ شاهد جنگ داخلی آمریکا بود که با ۶۰۰٬۰۰۰ تلفات و ۵۰۰٬۰۰۰ نفر زخمی، خونینترین جنگ در تاریخ این کشور بودهاست.[۲۹] علت این جنگ به عدول ایالتهای جنوبی مشهور به ایالات مؤتلفه آمریکا از حاکمیت مرکزی فدرال آمریکا بازمیگردد که خواهان اختیارات مستقل (از جمله ادامه و گسترش اقتصاد برده داری) در اداره ممالک خود بودند. این جنگ در سال ۱۸۶۵ با پیروزی شمالیها به فرماندهی یولیسیز سایمن گرانتبر رابرت ای لی، پایان گرفت.[۳۰]
آمریکا در سالیان بعد از جنگ داخلی خود را مشغول به کشورگشایی (همانند خرید آلاسکا از روسیه) و توسعه صنعت و اقتصاد در سطح جهانی کرد. جنگ جهانی اول که هیچ صدمهای به آمریکا وارد نگردانید دلیل رشد و ترقی هر چه سریعتر کشور گشت تا اینکه حادثه سقوط بازار آزاد آمریکا در ۱۹۲۹ آغازگر یک دوره رکود اقتصادی چند ساله محسوب میگردد که در آن نزدیک به یک چهارم جمعیت آمریکا شغلهای خود را از دست دادند.[۲۶]
با پیروزی و غلبهٔ متفقین در جنگ جهانی دوم و شکست نهایی آلمان نازی در این جنگ و تخریب شدید زیرساختهای اقتصادی و صنعتی اروپا، آمریکا که باز کمترین خسارات را متحمل شده بود، بهعنوان قدرت بزرگ جهانی پدیدار شد. حذف شدن اتحاد جماهیر شوروی از صحنهٔ رقابت با آمریکا در میادینی چون جنگ سرد، جنگ ویتنام، و جنگ کره، عملاً آمریکا را رفته رفته در موقعیت منحصربهفردی در جهان قرار داد.[۳۱]
وقایع یازدهم سپتامبر آغازگر دوران جدیدی از تمرکز و حضور نظامی آمریکا در کشورهای خاورمیانه و افغانستان بود که تا به امروز ادامه دارد.[نیازمند منبع]
نظام سیاسی
- اطلاعات بیشتر: فهرست احزاب سیاسی ایالات متحده آمریکا و کابینه ایالات متحده آمریکا
نظام سیاسی ایالات متحده آمریکا در چارچوب یک قانون اساسی و به صورت یک نظام فدرالی است که از ویژگیهای حکومتی این کشور بهشمار میرود. سیستم تفکیک قوا در این کشور به شکل کاملاً بارزی به مرحله اجرا درآمدهاست. بنیانگذاران و نویسندگان اعلامیه استقلال ایالات متحدهٔ آمریکا و قانون اساسی ایالات متحده به دلیل نگرانی از ظهور نظام سلطنتی اروپایی که در آن پادشاه قدرت مطلق را در دست داشت، نظام سیاسی جدید خود را به گونهای طراحی کردند که در آن فرد یا نهادی نتواند قدرت مطلق بدست آورد.[۳۲] این قوانین همچنین طوری در نظر گرفته شدهاند که از قدرت گرفتن بیش از حد اکثریت بر اقلیتها،[۳۳] و نیز هر یک از شاخههای ۳گانهٔ قدرت ممانعت به عمل آورد.[۳۴]
بر اساس قانون اساسی ایالات متحده آمریکا، قوهٔ مقننه یا کنگره ایالات متحدهٔ آمریکا از دو مجلس تشکیل شدهاست که مسؤولیت قانونگذاری را بهطور کامل بر عهده دارند: مجلس نمایندگان و مجلس سنا. بر اساس نظام انتخاباتی آمریکا، نمایندگان با رأی مستقیم و برابر مردم انتخاب میشوند.[۳۵]
قوای سهگانه ایالات متحده آمریکا | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
|
روسای فعلی قوای سهگانه ایالات متحده آمریکا | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
|
رئیسجمهور ایالات متحدهٔ آمریکا نیز بهعنوان رئیس قوهٔ مجریه و فرمانده کل قوا با رأی مستقیم مردم و از طریق آرای هیئت الکترالانتخاب میشود و در برگزیدن مشاورانش بهعنوان وزرا اختیارات تام دارد. در حقیقت رئیسجمهور، نیازی به کسب رأی اعتماد از کنگره ندارد و کنگره نیز متقابلاً نمیتواند با رأی عدم اعتماد، هیئت دولت یا وزرا را برکنار کند.[نیازمند منبع]
سومین شاخه از نظام سیاسی آمریکا، سیستم حقوقی ایالات متحدهٔ آمریکا است که کاملاً مستقل عمل میکند و نه قوهٔ مجریه و نه قوهٔ مقننه نمیتوانند بر روند تصمیمگیریهای آن تأثیر بگذارند. به عبارت دیگر، رئیسجمهور یا کنگره نمیتوانند مصوبات قانونی دیوان عالی فدرال ایالات متحدهٔ آمریکا را باطل اعلام کنند یا از اجرای آنان سر باز زنند. نظام حزبی در ایالات متحدهٔ آمریکا نیز در شکلدهی به سیاست و حکومت این کشور، نقش مهمی دارد.[نیازمند منبع]
سیاست خارجی
ایالات متحده آمریکا به کمک تواناییهای اقتصادی و نظامی قابل توجه خود، نقش مهمی را درسیاست جهانی ایفا میکند. این کشور عضو ثابت شورای امنیت سازمان ملل است و دفتر مرکزی سازمان مللدر شهر نیویورک قرار دارد. به استثنای کشورهای ایران، کره شمالی و سودان، کوبا، ونزوئلا وبولیوی،[۳۶] سایر کشورها دارای روابط دیپلماتیک رسمی با آمریکا هستند.[نیازمند منبع]
آمریکا به وسیلهٔ قرارداد تجارت آزاد آمریکای شمالی و سازمان کشورهای آمریکایی با همسایگان خود (کانادا و مکزیک) روابط نزدیکی دارد. دولت این کشور هرساله میلیاردها دلار کمک مالی برای توسعه کشورهای دیگر اختصاص میدهد، اما درصد این کمکها از تولید ناخالص ملی نسبت به دیگر کشورهای کمککننده، پائین است.[نیازمند منبع]
رئیسجمهور آمریکا یکی از عوامل اصلی تعیینکنندهٔ جهتهای کلی سیاست خارجی آمریکا است. بسیاری از مدارک و اسناد دوران هر رئیسجمهور امروزه در کتابخانههای ویژه هر رئیسجمهور موجود است. کنگره آمریکا بودجههای کمکهای خارجی را تعیین میکند، تحریمهای خارجی وضع میکند، و به کمک کمیتههای ویژه ای در مسائل سیاست خارجه اختیارات بررسی و بازبینی امور ویژه (همانند بررسی عملکرد افراد در ماجرای ایران-کنترا) را دارد.[نیازمند منبع]
بسته به نوع حزب یا گروه در قدرت در هر برهه از زمان (همانند حزب دموکرات یا حزب جمهوریخواهان)، سیاست خارجهٔ آمریکا تحت تأثیر تحولات و گرایشهای خاص آن حزب یا گروه قرار میگیرد.[۳۷] گروههای لابی نیر دارای قدرت نفوذ زیادی در تصمیمگیریهای سیاست خارجه هستند.[نیازمند منبع]
ایالتها
نوشتار اصلی: ترتیب عضویت ایالات آمریکا
کشور آمریکا ۵۰ ایالت دارد که هرکدام از آنها بنا بر سامانهٔ فدرالیِ حاکم، دارای سطح بالایی از خودگردانی هستند. تا سال ۲۰۲۱ ایالت (۵۱مین) میتواند مجمعالجزایر پورتوریکو باشد که با موافقت کنگره در ۲۸ ژوئن ۲۰۱۸ مقدمات آن آغاز شدهاست.[۳۸][۳۹]
البته ناحیهٔ واشینگتن، دی. سی. جزو هیچیک از ایالات آمریکا نیست و در منطقهٔ خودمختار کلمبیا قرار دارد. ناحیهٔ کلمبیا، در اصل بخشی از ایالت مریلند بود که در سال ۱۷۹۰ برای تأسیس مرکز آمریکا، یعنی شهر واشینگتن، دی.سی. در نظر گرفته شد.[نیازمند منبع]
شهرهای آمریکا
- اطلاعات بیشتر: فهرست شهرهای ایالات متحده آمریکا و فهرست شهرهای ایالات متحده آمریکا بر پایه جمعیت
رتبه | شهر | جمعیت در محدوده شهری (۲۰۱۲)[۴۰][۴۱] |
ایالت |
---|---|---|---|
۱ | نیویورک | ۸٬۳۳۶٬۶۹۷ | نیویورک |
۲ | لسآنجلس | ۳٬۸۵۷٬۷۹۹ | کالیفرنیا |
۳ | شیکاگو | ۲٬۷۱۴٬۸۵۶ | ایلینوی |
۴ | هوستون | ۲٬۱۶۰٬۸۲۱ | تگزاس |
۵ | فیلادلفیا | ۱٬۵۴۷٬۶۰۷ | پنسیلوانیا |
۶ | فینیکس | ۱٬۴۸۸٬۷۵۰ | آریزونا |
۷ | سنآنتونیو | ۱٬۳۸۲٬۹۵۱ | تگزاس |
۸ | سن دییگو | ۱٬۳۳۸٬۳۴۸ | کالیفرنیا |
۹ | دالاس | ۱٬۲۴۱٬۱۶۲ | تگزاس |
۱۰ | سن خوزه | ۹۸۲٬۷۶۵ | کالیفرنیا |
رتبه | کلانشهر (شهر با احتساب حومه) | جمعیت ۲۰۱۷[۴۲] |
منطقه | |
---|---|---|---|---|
۱ | نیویورک-نیوآرک-لانگ آیلند-جرزی سیتی | ۲۰٬۳۲۰٬۸۷۶ | آتلانتیک | |
۲ | لسآنجلس بزرگ | ۱۳٬۳۵۳٬۹۰۷ | غرب | |
۳ | شیکاگو-گری | ۹٬۵۳۳٬۰۴۰ | غرب میانه | |
۴ | منطقه دالاس-فورت وورث | ۷٬۳۹۹٬۶۲۲ | جنوب غرب | |
۵ | هیوستون-شوگرلند-گلوستون | ۶٬۸۹۲٬۴۲۷ | جنوب | |
۶ | واشینگتن دی. سی.-آرلینگتن | ۶٬۲۱۶٬۵۸۹ | آتلانتیک | |
۷ | میامی-فورت لادردیل-وست پالم بیچ | ۶٬۱۵۸٬۸۲۴ | جنوب | |
۸ | فیلادلفیا-کمدن-ویلمینگتن | ۶٬۰۹۶٬۸۲۴ | آتلانتیک | |
۹ | آتلانتا | ۵٬۸۸۴٬۷۳۶ | جنوب | |
۱۰ | بوستون | ۴٬۸۳۶٬۵۳۱ | نیو انگلند | |
۱۱ | فینیکس-گلندیل-میزا-سکاتزدیل | ۴٬۷۳۷٬۲۷۰ | جنوب غرب | |
۱۲ | سانفرانسیسکو | ۴٬۷۲۷٬۳۵۷ | غرب | |
۱۳ | ریورساید-سن برناردینو-انتاریو | ۴٬۵۸۰٬۶۷۰ | غرب | |
۱۴ | دترویت | ۴٬۳۱۳٬۰۰۲ | غرب میانه | |
۱۵ | سیتل-تاکوما-بلویو | ۳٬۸۶۷٬۰۴۶ | غرب |
اگر لسآنجلس بزرگ را متشکل از ریورساید، سن برناردینو، انتاریو، لانگ بیچ، سنتا آنا و خود شهر لس آنجلس حساب کنیم، این منطقه شهری بیش از ۱۷٬۸۰۰٬۰۰۰ سکنه خواهد داشت که پس از کلانشهر نیویورک بزرگترین منطقه شهری ایالات متحده خواهد بود.
فرهنگ
- اطلاعات بیشتر: فرهنگ و هنر آمریکا
در عرصه هنر و معماری هنرمندان آمریکایی از فرانک لوید رایت گرفته تا اندی وارهال آثار بسیار قابل توجهی در سطح جهانی خلق کردهاند. هرم ورودی موزه لوور، کاخ مجلس ملی بنگلادش،برج خلیفه دوبی، و دروازهٔ اروپا در مادرید اسپانیا، نمونههایی از خلاقیت معماران آمریکایی در سراسر جهان است.[نیازمند منبع]
ادوارد مایبریج در سال ۱۸۷۸ برای نخستین بار تصاویر متحرکی را خلق کرد که اسب و بوفالوی وحشی آمریکایی را در حال دویدن نشان میداد. نخستین فیلم تجارتی آمریکا فیلمی بود که توسط دستگاه کینتسکوپ ساخت توماس ادیسون در ۱۸۹۴ در شهر نیویورک به نمایش درآمد.[۹۷] از آن زمان تاکنون آمریکا دارای صنعت فیلمسازی و سینمایی بسیار بزرگی شدهاست که مرکز آن امروزه هالیوود در شهر لسآنجلس است. هالیوود امروزه با ۶۳ میلیارد دلار درآمد، ۳۵ درصد کل تولیدات صنعت فیلمسازی جهان را به خود اختصاص دادهاست.[۹۸] این صنعت با هنر تئاتر در آمریکا رابطهٔ تنگاتنگی دارد، اما بر خلاف سینما، مرکز هنر تئاتر همچنان در شهر نیویورک است، جاییکه عمدهترین مراکز هنرهای نمایشی در جهان در آن قرار دارند.[۹۹] برادوی از این لحاظ دارای شهرت و سابقهٔ بیهمتاییست.
موسیقی امروزه به شکل تولید و اجرای زنده در آمریکا دارای فعالیت بسیار زیادیست بهطوریکه در سال ۲۰۰۸ میلادی بیش از ۱۰ میلیارد دلار درآمد تنها حاصل از صنعت ضبط و فروش موسیقی در آمریکا کسب گردید.[۱۰۰] سبکهای اصیل موسیقی آمریکایی میتوان به سبکهای جاز، بلوز، هیپ هاپ و کانتری اشاره کرد.[نیازمند منبع]
ادبیات آمریکا در مدت نسبتاً کوتاه عمر این کشور، از مشهورترین چهرههای شناخته شده ادبیات بشری را به دنیا ارزانی داشته. از مارک توین و ادگار آلن پو و رالف والدو امرسون گرفته تا ارنست همینگوی و جک لندن و امیلی دیکنسون، ادبیات آمریکا را قطعاً از نقاط درخشان فرهنگ این کشور میتوان به حساب آورد که بر هنرهای کشورهای دیگر تأثیرات فراوانی داشتهاست. از دیگر نویسندگان برتر تاریخ آمریکا میتوان تی اس الیوت، ویلیام فاکنر، تنسی ویلیامز، جی دی سالینجر، آیزاک آسیموف، مایکل کرایتون، و ریموند کارور را نام برد که آشنای نزدیک صاحبان قلم ادبیات جهاناند.[نیازمند منبع]
غذا و آشپزی
آشپزی آمریکایی همچون سرزمین آمریکا دارای تنوع و گوناگونی فراوانیست و از آشپزی آمریکایی چینی تا آشپزی مستعمرات سیزدهگانه، غذای آمریکاییان دارای طعم و خواص منحصربهفردیست که برخی از این غذاها همانند استیک و باربیکیو و چیزبرگر در دنیا محبوبیت عام دارند و برخی دیگر همانند خوراک مار زنگی، پاستای گولاش آمریکایی، پیتزای نیویورکی و گامبو کمتر در خارج از مرزهای آمریکا شهرت یافتهاند.[نیازمند منبع]
ورزش
از قرن نوزدهم بیسبال بهعنوان ورزش ملی آمریکا شناخته شد. در وهله بعد فوتبال آمریکایی، بسکتبال و هاکی روی یخ ورزشهای ملی آمریکا قرار گرفتند. شاید امروزه فوتبال آمریکایی پرطرفدارترین ورزش در آمریکا باشد. اما بسته به موقعیت جغرافیایی ترتیب اهمیت این ورزشها تفاوت خواهد داشت.[نیازمند منبع]
این ورزشها در سطوح مختلف نیز برگزار میشوند. بطور نمونه فوتبال کالجی و بسکتبال کالجی در سطوح ملی و سراسری بسیار پرطرفدارند.[۱۰۱] بوکس و اسبدوانی نیز بسیار پرطرفدارند، اما این ورزشها زیر سایه دو ورزش گلف و اتومبیلرانی (به خصوص مسابقاتنسکار) هستند.[نیازمند منبع]
ایالات متحده آمریکا در بازیهای المپیک سابقه درخشانی دارد. این کشور تاکنون هشت مرتبه به ترتیب در بازیهای سالهای ۱۹۰۴،۱۹۳۲ (زمستانی)، ۱۹۳۲ (تابستانی)، ۱۹۶۰، ۱۹۸۰، ۱۹۸۴، ۱۹۹۶، و ۲۰۰۲ میزبان بازیهای المپیک بودهاست. آمریکا با داشتن ۲٬۱۰۳ مدال در المپیک تابستانی موفقترین کشور دنیا در المپیک محسوب میشود،[۱۰۲][۱۰۳] و با داشتن ۲۱۶ مدال در بازیهای المپیک زمستانی در رده دوم جای میگیرد.[۱۰۴]
رتبه در جهان | تعداد طلا | تعداد نقره | تعداد برنز | در مجموع | |
---|---|---|---|---|---|
۱ | سابقه آمریکا در مجموع دورههای بازیهای المپیک تابستانی | ۹۷۶ | ۷۵۸ | ۶۶۶ | ۲۴۰۰ |
۲ | سابقه آمریکا در مجموع دورههای بازیهای المپیک زمستانی | ۹۶ | ۱۰۲ | ۸۳ | ۲۸۱ |
نیروهای مسلح
نیروهای نظامی آمریکا به پنج دسته اصلی تقسیم میشوند:[۱۰۵]
- نیروی زمینی ایالات متحده آمریکا
- نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا
- نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا
- نیروهای تفنگدار دریایی ایالات متحده آمریکا
- گارد ساحلی ایالات متحده آمریکا
وزیر دفاع (در حال حاضر پتریک ام. شنهن) زیر نظر رئیسجمهور (در حال حاضر دونالد ترامپ) که مقام فرمانده کل قوا را بر عهده دارد فعالیت میکند.[نیازمند منبع]
در سال ۲۰۰۴ ایالات متحده آمریکا با بودجه نظامی ۵۲۲ میلیارد دلار، ۳٫۷٪ تولید ناخالص داخلی را صرف هزینههای نظامی کرد، که این هزینههای نظامی به تنهایی تقریباً معادل نصف هزینههای نظامی جهانی بودند.[۱۰۶]
رئیسجمهور ایالات متحده آمریکا برای اقدام نظامی از مشورتهای مشاور امنیت ملی ایالات متحده آمریکا برخوردار است. در رده پایینتر، وزیر دفاع قرار دارد؛ رئیس ستاد مشترک ارتش ایالات متحده آمریکا هم به فرمانده کل قوا و هم به وزیر دفاع مشورت میدهد.[نیازمند منبع]
امنیت و قوای نظمیه
نظم و امنیت در سطح شهر و ایالت را کلانتر و پلیسهای محلی و ایالتی بر عهده دارند. در برخی موارد و در مواقع مشخص و معینی، ارگانهای فدرال همانند افبیآی و مارشالها وارد عمل میشوند. سیستم قضایی نیز به همین گونه (و از سطوح محلی به سمت سطوح فدرال) بنا نهاده شدهاست. آمریکا در میان کشورهای پیشرفته دارای آمار جرم و جنایت بالاتری بودهاست، بخصوص در موارد مربوط به سلاحهای گرم.[۱۰۷] در سال ۲۰۰۹ به ازای هر یکصد هزار نفر تعداد ۵ قتل در آمریکا رخ داد.[۱۰۸] نقش متمم دوم قانون اساسی ایالات متحده آمریکا (در اعطای آزادی حمل سلاح گرم به شهروندان) همواره مورد توجه بحثهای فراوانی بودهاست. آمریکا همچنین دارای تعداد نسبی بیشتری جمعیت زندانی میباشد.[۱۰۹] و این کشور از معدود کشورهای پیشرفتهاست که هنوز مجرمین را (در ۳۴ ایالت و برخی موارد فدرال) اعدام میکند. از سال ۱۹۷۶ تا کنون، تعداد یکهزار اعدام صورت گرفته.[۱۱۰] در سال ۲۰۱۰ پس از کشورهای چین، ایران، کره شمالی، و یمن، آمریکا از این لحاظ در جهان در رتبه پنجم بود.[۱۱۱] با اینحال این قانون از ایالت به ایالت فرق میکند. بطور مثال حکم اعدام در ایالات نیوجرسی، نیومکزیکو و ایلینوی ممنوع است.[۱۱۲]
رسانهها
از ۱۲۰۰ شبکهٔ تلویریونی آمریکا، از بزرگترین و نامدارترین آنان در تاریخ رسانههای آمریکا میتوان به ۳ شبکهٔ ایبیسی، انبیسی، و سیبیاس اشاره نمود.[۱۱۳]
منابع: